Xuất khẩu gạo đạt kỷ lục gần 4,8 tỷ USD: “Hạt ngọc" đón mùa vàng

01/01/2024 20:10

Năm 2023, giá trị xuất khẩu gạo đã đạt kỷ lục gần 4,8 tỷ USD, tăng hơn 38 so với năm 2022. Không chỉ tăng số lượng, giá gạo cũng được dự báo tiếp đà tăng.

Năm 2023, giá trị xuất khẩu gạo đã đạt kỷ lục gần 4,8 tỷ USD

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, năm 2023, sản lượng lúa cả nước đạt 43,4 triệu tấn, tăng 1,7% so với năm 2022. Giá trị xuất khẩu gạo đã đạt kỷ lục với 4,78 tỷ USD, tăng 38,4% so với năm 2022.

Cụ thể tuần qua, giá gạo 5% tấm của Việt Nam đứng ở mức 653 USD/tấn, giảm so với mức 660 - 665 USD/tấn của tuần trước. Giá loại gạo này ước đạt mức tăng theo năm là 44% trong năm nay.

Theo một nhà giao dịch tại Đồng bằng sông Cửu Long, giá giảm nhẹ trong tuần này khi các nhà giao dịch chờ nguồn cung mới vụ Đông Xuân. "Trong nửa đầu năm 2024, Philippines, Trung Quốc và Indonesia sẽ vẫn là các thị trường lớn nhất của gạo Việt Nam", nhà giao dịch nhận định.

Trong khi đó, giá gạo 5% tấm của Thái Lan được niêm yết với giá từ 655 - 660 USD/tấn, cao nhất kể từ đầu năm 2008, so với mức từ 646 - 650 USD/tấn của tuần trước.

Giá gạo của Thái Lan năm 2023 cũng tăng mạnh nhất kể từ đầu những năm 2000, với mức tăng khoảng 41% kể từ đầu năm nay. Trước đà tăng này các nhà giao dịch cho rằng giá gạo của Thái Lan tăng là do nhu cầu mạnh từ nước ngoài, đặc biệt là từ Indonesia và Philippines, khi nguồn cung thiếu hụt trước kỳ nghỉ Năm mới.

Theo VTV giá gạo đồ xuất khẩu của Ấn Độ tuần qua tiếp tục tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 10/2023, do nguồn cung bị thắt chặt và giá chào bán của các nước khác tăng.

Giá gạo đồ 5% tấm của Ấn Độ đứng ở mức 508 - 515 USD/tấn, so với mức 505 - 512 USD/tấn của tuần trước. Trong năm 2023, giá loại gạo này ước đạt tăng mạnh nhất kể từ năm 2004.

Sản lượng gạo của Ấn Độ trong năm nay dự kiến giảm lần đầu tiên trong 8 năm, làm gia tăng khả năng nước này sẽ tiếp tục hạn chế xuất khẩu để kiểm soát giá lương thực.

Kinh tế vĩ mô - Xuất khẩu gạo đạt kỷ lục gần 4,8 tỷ USD: “Hạt ngọc' đón mùa vàng

Không chỉ tăng số lượng, giá gạo cũng được dự báo tiếp đà tăng. Ảnh minh họa.

Giá gạo Việt xuất khẩu dự báo tiếp tục duy trì ở mức cao

Thông tin trên báo Đầu Tư, giá gạo xuất khẩu bình quân của Việt Nam chỉ tính riêng trong 2 tháng gần đây, liên tục lập đỉnh và cao nhất là mốc 663 USD/tấn vào đầu tháng 12, là mức giá rất cao trong nhiều năm trở lại đây.

Số liệu của Tổng cục Hải quan cho thấy, tính đến hết nửa đầu tháng 12, Việt Nam đã xuất khẩu được hơn 7,9 triệu tấn gạo với trị giá hơn 4,5 tỷ USD, tăng 11% về lượng và 29% về trị giá so với cùng kỳ năm 2022. Ước cả năm 2023, xuất khẩu gạo đạt khoảng 8,2 triệu tấn với kim ngạch đạt gần 4,8 tỷ USD.

Đáng chú ý năm 1989 Việt Nam bắt đầu xuất khẩu gạo, với sản lượng 1,4 triệu tấn, trị giá 320 triệu USD. Đến cuối năm 1999 gạo Việt đánh dấu cột mốc kim ngạch xuất khẩu vượt con số 1 tỷ USD với 4,6 triệu tấn, thì nay con số này đã tăng gần 5 lần. Đáng chú ý, tỷ trọng giống lúa chất lượng cao của Việt Nam tăng từ 50% năm 2015 lên 74% năm 2020 và hiện đạt 85%.

Khối lượng gạo xuất khẩu được giữ ở mức 6 triệu tấn, có xu hướng tăng trưởng qua các năm, giá trị xuất khẩu liên tục trên 3 tỷ USD/năm.

Thị trường gạo toàn cầu năm 2023 gặp nhiều biến động, nguồn cung hạn chế do thời tiết và chính sách hạn chế xuất khẩu của nhiều quốc gia. Giá gạo đã liên tục phi mã trong một số thời điểm từ nửa cuối tháng 7 và kéo dài cho tới thời điểm này.

Theo các chuyên gia dự báo, giá gạo thế giới vẫn tiếp tục duy trì ở mức cao vào năm 2024.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, năm 2024, sản lượng gạo toàn cầu có thể đạt kỷ lục gần 520 triệu tấn, đồng thời, mức tiêu thụ cũng tiến sát 525 triệu tấn. Như vậy, thế giới sẽ thiếu hụt 5 triệu tấn gạo trong năm tới. Lượng gạo tồn kho toàn cầu giảm, chỉ còn hơn 160 triệu tấn.

Trong khi đó, Ấn Độ, nhà xuất khẩu 40% tổng lượng gạo thế giới, có thể sẽ duy trì lệnh cấm xuất khẩu gạo trong năm 2024. Do đó, nhiều khả năng, giá gạo toàn cầu sẽ vẫn duy trì ở mức cao kỷ lục kể từ sau cuộc khủng hoảng gạo năm 2008. Giá gạo Việt Nam xuất khẩu dự báo tiếp tục duy trì ở mức cao 640 - 650 USD/tấn trong những tháng đầu năm.

Việt Nam đã khẳng định được vị thế là quốc gia xuất khẩu gạo lớn, nằm trong Top 3 cùng với Ấn Độ và Thái Lan. Nguồn cung gạo từ Việt Nam trong năm qua đã góp phần bảo đảm an ninh lương thực tại nhiều thị trường.

Thời gian vừa qua, thị trường số 1 của gạo Việt Nam là Philippines, chiếm khoảng 35% thị phần gạo xuất khẩu. Trong 11 tháng năm 2023, lượng gạo xuất sang quốc gia này đạt 2,63 triệu tấn, tương ứng 1,41 tỷ USD. Tiếp đến là Indonesia, Trung Quốc và các quốc gia châu Phi.

Hiện một số nước, trong đó, có bạn hàng lớn của Việt Nam là Indonesia, Philipines nói rằng sẽ tăng nhập khẩu gạo từ Việt Nam trong năm tới, phục vụ nhu cầu tiêu dùng và đảm bảo dự trữ. Trong đó, Indonesia dự báo tăng nhập khẩu khoảng 600.000 tấn trong năm 2024.

Theo Bộ Công thương, hiện nay giá gạo đang khá thuận lợi cho các doanh nghiệp, nhưng để tránh rui ro từ thị trường Ấn Độ, doanh nghiệp sẽ phải chủ động năm bắt thông tin, chuẩn bị kịch bản sản xuất kinh doanh, dự trữ và ký kết các đơn hàng xuất khẩu mới khi giá gạo có biến động.

Gạo Việt Nam ngày càng khẳng định được thương hiệu trên thị trường khi vừa qua, gạo ST25 một lần nữa được vinh danh gạo ngon nhất thế giới năm 2023. Kết quả này cũng góp phần giúp ST25 chính thức được hưởng ưu đãi thuế quan khi xuất khẩu vào thị trường Liên minh châu Âu từ ngày 19/12.

Cùng ST25, 10 giống gạo của Việt Nam cũng được hưởng ưu đãi thuế khi xuất khẩu vào EU, bao gồm Jasmine 85, ST24, ST5, ST20, Nàng Hoa 9, VĐ20, RVT, OM 4900, OM 5451 và Tài Nguyên Chợ Đào cũng được EU chấp nhận cho hưởng ưu đãi thuế quan khi xuất khẩu vào thị trường này. Đây là cơ hội gia tăng kim ngạch xuất khẩu gạo vào thị trường EU.

Trúc Chi (t/h)